Afscheidstournee

Vrouwkje Tuinman, Afscheidstournee, Cossee, 2016

'Een van de beste eigenschappen van Paolina was dat ze niet klaagde over het feit dat ze met haar dode schoonvader moest samenwonen.'

En dat niet voor een weekje omdat het bij een bepaalde godsdienstige traditie hoort, maar voor jaren, een halve eeuw om preciezer te zijn. Het gaat om het lichaam van Niccolò Paganini. In 1840 overlijdt deze uitmuntende violist, maar zijn lichaam mag niet in gewijde grond begraven worden, om de dubieuze reden dat hij, omdat hij zo'n virtuoos was, waarschijnlijk door de duivel bezeten zou zijn. Dus niet op een katholiek kerkhof, terwijl dat wel is wat Achille, zijn enige zoon, wil. Deze erft een landgoed, een muzikaal oeuvre en het lichaam van zijn vader dat steeds tijdelijk ergens ondergebracht moet worden.

Vrouwkje Tuinman is er goed in geslaagd op vermakelijke wijze een origineel verhaal te vertellen. Vanuit een liefhebbende zoon die alles in het werk stelt om zijn vader een eervolle begrafenis te geven.

Mevrouw Verona daalt de heuvel af

Dimitri Verhulst, Mevrouw Verona daalt de heuvel af, Pandora, 2006
Schitterende novelle die niet meer tijd in beslag neemt 
dan het afdalen van een heuvel. De laatste afdaling van mevrouw Verona, terwijl ze haar leven overdenkt en herinneringen ophaalt. Een afgelegen dorp, een afgelegen heuvel, maar wel haar heuvel en haar dorp. Het hout is op voor de kachel, ze heeft nog een laatste zwerfhond die haar vergezelt, maar ze hoeft niet meer de klim naar boven te maken. Een klim die ze zo eindeloos vaak heeft gemaakt.
Verhulst weet dit kleine leven groots en indrukwekkend te brengen. Niet dramatisch, maar wel met veel gevoel. Daarbij is de stijl ook prachtig, zinnen die de aandacht vasthouden, nieuwe woorden die de lezer verleiden.
'Toen de vergauweloosden nog verliefden waren hadden zij zich gezworen niet te willen leven zonder elkaar, ze hadden de zin van hun bestaan overgemaakt aan elkaar en het verdwijnen van de een zou om het verdwijnen van de ander schreeuwen. Bij bejaarden gaat dat vaker op een natuurlijke wijze: valt de ene dood dan haast de andere zich om te sterven zonder dat het moeite kost.'

Een boekje om van tijd tot tijd te herlezen. Omdat op een gegeven moment iedereen de heuvel zal afdalen.

Montaigne, een indiaan en de neus van Max Kader

Abdelkader Benali, Montaigne, een indiaan en de neus van Max Kader, Atlas Contact, 2015

Een surrealistisch boek over een matige schrijver die nooit ver van huis is geweest en dan plotseling naar Canada vertrekt. Hij wil een biografie schrijven over Montaigne, maar komt daar maar moeilijk aan toe. Hij heeft rust nodig en krijgt dat thuis niet. Ze vinden het thuis bij hem, vooral zijn moeder dan, maar raar dat hij zich stort op deze Fransman uit een ver verleden.
Max Kader heeft al twee boeken geschreven, maar die verkopen slecht. Tijdens een signeersessie komt er slechts één persoon opdagen, een meisje genaamd Claudia. Ze reizen samen weer naar hun thuisstad en worden zowaar een stelletje.
Max denkt met een schrijversbeurs de rust en tijd te vinden om in het buitenland verder te werken aan Montaigne. In Canada mag hij komen schrijven, en als hij met Claudia daar aankomt, blijkt er een schrijversfestival te zijn. De schrijvers proberen elkaar de loef af te steken, hebben kritiek op de organisatie, zijn jaloers, vinden zichzelf beter dan de anderen en discussiëren constant over wie de volgende Nobelprijs zal krijgen. 

Oktober kwam eraan en dus ging het over de mogelijke Nobelprijswinnaar. zou het Roth worden of een onbekende, ritmisch flossende Mongool?
'Leeft die ouwe Szymborska eigenlijk nog?' wilde een Chinese auteur weten. 'Zij was de laatste echte winnaar. Zo onverwacht.'

Hierna lopen gaan werkelijkheid en dromen door elkaar lopen. Of gebeurde dat de hele tijd al?
De lezer wordt zonder het door te hebben op het verkeerde been gezet. De enige echte houvast bieden de citaten van het werk Montaigne over bijvoorbeeld kannibalen, enige verzen van Virgilius of over ijdelheid. Een amusant boek dat sowieso aanspoort weer eens iets van Montaigne te lezen. 

Reisavonturen & Bedevaartstochten

Jaap scholten, Reisavonturen & Bedevaartstochten, Uitgeverij Contact, 2002

Zoals bij een warenhuis vroeger op de gevel stond waar het nog weer gevestigd was, zo staan op de kaft van dit boek de plaatsnamen waar de verschillende verhalen zich afspelen: Marseille, Lockenhaus, Tanger, Boekarest, Cornish (...). Daarbij spreken de palmboom en ondergaande zon, hoe cliché ook, tot de verbeelding. Dan ben ik al snel verkocht, zeker als het boek ook nog gesigneerd is door de auteur.

Het zijn vermakelijke beschrijvingen, zoals wanneer Jaap Scholten op bezoek gaat bij Saul Bellow in Tanger, 'de laatste overlevende van de generatie die Tanger roem verschafte'. Of wanneer hij in 1990 naar gravin Erzsébet Báthory op zoek gaat in Hongarije. Deze dracula-vrouw zou in haar kastelen meer dan zeshonderd jonge vrouwen hebben vermoord omdat zij ervan overtuigd was dat maagdenbloed de geest jong en de huid soepel zou houden. Een andere 'bedevaart' gaat naar Spanje, naar het huis waar Salvador Dalí, Fréderico García Lorca en Luis Buñuel hebben samengewoond. Een beroemde schilder, dichter en een filmer. Hij vindt nog één persoon die de drie heeft meegemaakt, ene José Bello, inmiddels 96 jaar oud. Deze kroongetuige vertelt smeuïge verhalen over het drietal, of eigenlijk viertal, want zelf hoorde hij er ook bij.

Scholten weet het mooi te verwoorden en zet deze -soms vergeten- beroemdheden opnieuw in de schijnwerpers.