Verzoening

Philippe Besson, Verzoening, Anthos, 2008.

Louise heeft een relatie gehad met Clément, een getrouwde zakenman. Ze kan hem niet vergeten, daarom schrijft ze hem brieven. Eerst vanuit Havana, daarna vanuit New York, Venetië en de Oriënt-Expres en tenslotte vanuit Parijs.

De lezer komt langzaam achter de relatie, de personages en vooral de liefde van Louise die maar moeilijk wil doven. Ze gaat er niet vanuit dat Clément haar terug schrijft, af en toe oppert ze zelfs dat hij de brieven ongelezen weggooit. Dat maakt haar woorden nog dramatischer. Tegelijk beseft ze dat ze vooral voor zichzelf schrijft, om haar verloren liefde een plek te geven. 

De lezer krijgt maar één kant van het verhaal te horen. Louise’s versie. Er blijft genoeg over om in te vullen. Is Clément zo als hij wordt voorgesteld, maakt Louise de affaire niet groter dan die was, heeft de relatie niet alleen in het hoofd van Louise bestaan?
Het is een mooi en indringend verhaal. Het verlangen naar iets dat voorbij is of misschien wel nooit was.

De verloofde van Sado

Amélie Nothomb, De verloofde van Sado, Manteau, 2008.

De Belgische Amélie is als kind opgegroeid in Japan en komt nu als twintigjarige weer terug om bij een groot bedrijf te gaan werken. Via een advertentie om Franse les te geven ontmoet ze de Rinri, met wie de lessen al snel overgaan in een relatie. Hij, een rijke student Frans, neemt Amélie in zijn witte Mercedes overal mee naar toe. Ze maken uitstapjes, beklimmen de Fuji en verblijven samen een aantal keer in zijn ouderlijk huis. Amélie wil niets liever dan deel uit maken van die maatschappij en laat zich leiden door Rinri. Alles lijkt goed te gaan totdat hij haar ten huwelijk vraagt. Ze gaat akkoord met een verloving om de bruiloft uit te stellen. Maar uiteindelijk koopt ze een enkele reis Brussel en ontvlucht haar geliefde Japan en haar Japanse geliefde. Ze kan en wil niet trouwen.

Het jaar dat Nothomb beschrijft is de aanloop naar haar schrijverschap. In dat opzicht is het al een interessant boek, maar ook de beschrijving van de Japanse cultuur en de humoristische inkijk in een relatie tussen twee uiteenlopende nationaliteiten, maken het verhaal tot een boeiende roman.

Sagan en zoon

Dennis Westhoff, Sagan en zoon, Uitgeverij Epimetheus, 2014.

De zoon van de beroemde Franse schrijfster Françoise Sagan (bekend geworden met Bonjour Tristesse) moest na haar dood beslissen of hij de erfenis, bestaande uit een grote financiële schuld én haar oeuvre, zou accepteren. Hij twijfelde en begon een aantal rechtszaken om deze schuld te minderen en aanvaarde uiteindelijk de nalatenschap.

In dit boek blaast hij de legende Sagan nieuw leven in. Op boeiende wijze vertelt hij over de tijd waarin zij zijn moeder was, hij beschrijft haar extraverte levenswijze, haar mededogen met hen die het minder hadden, haar voorliefde voor mooie auto's en de manier waarop ze volop probeerde te genieten van alles en iedereen om haar heen. Het is een biografie en deels een autobiografie ineen, Denis Westhoff blikt namelijk ook terug op zijn eigen leven dat hij samen met zijn moeder leidde. Maar het is ook een prachtige ode van een zoon aan zijn moeder.

Voor iedereen die ooit genoten heeft van de romans van Sagan, maar zeker ook voor mensen die deze schrijfster nog niet ontdekt hebben. 

Slaap

Annelies Verbeke, Slaap, de Geus 2003.

Maya lijdt nog niet zo lang aan slapeloosheid, Benoit al veel langer, maar ze lijden er niet alleen aan, ze lijden er vooral onder. Zelfs met desastreuze gevolgen. De levens van de twee hoofdpersonen vloeien samen op onverwachte momenten, bijvoorbeeld wanneer zij midden in de nacht bij vreemde mensen aanbelt, onder andere bij hem, of wanneer zij haar toevlucht zoekt op een trappetje van een hotel, waar  hij werkt en haar door de beveiligingscamera ziet.

Niet alleen de ervaringen van Benoit als kleine jongen worden boeiend en meeslepend beschreven, maar ook zijn opname en ontsnapping uit het ‘zottenhuis’. Knap is het hoe Verbeke zeventien jaar van het leven van Benoit in een korte passage beschrijft en toch de essentie van zijn karakter daarmee nog extra aanzet, het beeld van zijn leven verder inkleurt.

Maya kwam voor mij minder uit de verf, bleef af en toe steken op het niveau van een personage met een paar aparte karaktereigenschappen. Ook lieten haar gedachten zich lastiger lezen, en daarmee kon ik me minder goed in  Maya inleven.

De stijl van Annelies is verrassend en gaat soms tot op het bot: het doet pijn wanneer Benoit in elkaar geslagen wordt.

Het is goed wanneer je wilt doorlezen, maar het is nog beter wanneer je het jammer vindt dat het boek na 160 pagina’s ophoudt. Zonder meer indrukwekkend.

Het blauwe kind

Henry Bauchau, Het blauwe kind, De Bezige Bij, 2011.

In Het blauwe kind van de Franstalige Belgische auteur Henry Bauchau (1913), krijgt Psychoanalytica Véronique in een dagcentrum in Parijs de jongen Orion onder haar hoede. Een ontredderd kind dat in de greep is van ‘de demon van Parijs’ die hem dwingt tot agressieve handelingen. De andere kinderen in het dagcentrum lokken zijn woede-uitbarstingen uit waardoor hij stoelen en tafels tegen de muur gooit en deuren intrapt. Véronique zal hem één op één gaan begeleiden, een langdurig proces dat meer dan tien jaar in beslag zal nemen. 

Bauchau beschrijft op indringende wijze de jaren die Véronique en Orion samen doorbrengen; het is niet alleen een proces waarin Orion steeds zelfstandiger wordt en zijn angsten leert bedwingen, maar ook Véronique leert van de gehandicapte jongen. Ze zoekt de kwetsbare grens tussen een professionele relatie en affectie, ze leert doorzetten op momenten dat het allemaal tegenzit, ze leert dat kleine gedragsveranderingen voor Orion grote stappen voorwaarts zijn.Het blauwe kind is een krachtige roman over de strijd van een vrouw die een gebrekkige en ontredderde jongen zijn eigen kwaliteiten leert ontdekken en hem zijn identiteit geeft, zijn eigen ‘ik’. En als ze aan het einde haar pupil los moet laten, en zij ieder hun weg gaan, blijft de lezer enigszins ontredderd achter: wie te volgen? Véronique met haar volgende patiënt of Orion als beginnend kunstenaar? Of juist je eigen weg met de inzichten die Bauchau je door het verhaal heen heeft voorgehouden?