maandag 29 september 2014

Twee koffers vol

Carl Friedman, Twee koffers vol, Uitgeverij G.A. van Oorschot, 1993

Eindelijk vond ik de tijd om Twee koffers vol te lezen. Een redelijke klassieker zou je kunnen zeggen, verfilmd, herdrukt. Het boek bleef maar in de kast staan, af en toe pakte ik het, om het dan, om de een of andere ondoorzichtige reden, weer terug te zetten.
Het is een prachtige roman die zich afspeelt in het Antwerpen van de jaren zeventig in de Joodse gemeenschap. De gedachten van de hoofdpersoon, een filosofiestudente, over God, de Joodse gebruiken en het eeuwig vervolgde Joodse volk staan in mooi contrast met haar werk als au pair, waarbij vooral de liefde het jongste jongetje haar naar het streng orthodoxe gezin blijft trekken. De vader van het gezin vindt haar veel de lichtzinnig. Ze draagt broeken, om maar een voorbeeld te noemen.
De titel verwijst naar een heel dun verhaallijntje: de vader van de ik heeft in de oorlog twee koffers verstopt ergens in een tuin en wil deze nu, met alle herinneringen die erin zitten, ruim vijfentwintig jaar later, terugvinden.
Een paar zinnen heb ik onderstreept, zoals deze: ‘Hoe lang kon de Eeuwige blijven wie hij was, nu de mens op weg was de geheimen van Zijn schepping te ontrafelen?’
Ja, wie geeft daar nu antwoord op?

maandag 22 september 2014

De dictator en de hangmat

Daniel Pennac, De dictator en de hangmat, Meulenhoff,  2005

Op het eerste gezicht een hilarische roman over een dictator van een kleine, fictieve bananenrepubliek ergens in Zuid-Amerika. Deze dictator heeft pleinvrees en stelt daarom een dubbelganger in die hij traint in het dictatorschap. Alle toespraken zijn geschreven en alles wat de dubbelganger moet doen, ligt vast. Zo nodig instrueert de echter dictator hem nog vanuit Europa, waar hij een onbezorgd en vrolijk leven leidt.
Maar het verhaal gaat dieper, over Pennac als schrijver zelf, die de mooiste ideeën in zijn hangmat krijgt, maar deze ideeën, omdat hij lekker luiert, niet uitvoert. Over het in het leven roepen van personages die dan een eigen leven gaan leiden. Over dubbelgangers in het algemeen, in de literatuur, in de film.
Maar het verhaal van de dictator en zijn dubbelganger gaat ook weer verder. De dubbelganger stelt weer een dubbelganger aan, omdat hij een filmprojector in handen krijgt en daarmee wil gaan rondtrekken. De eerste dubbelganger vindt zijn weg naar Amerika, waar hij weer de dubbelganger wordt van Charlie Chaplin, die met zijn film The Great Dictator weer de dubbelganger van Hitler speelde.
Een grappige én knappe roman, waarin het vertelde verhaal van alle kant en van binnen uit verteld wordt.

maandag 8 september 2014

Maigret in Sancerre

Georges Simenon, Maigret in Sancerre, A.W. Bruna, 1969

De detectives van Simenon zitten altijd knap in elkaar. Het lijkt of Simenon ze even tussendoor schreef, hij schreef onnoemelijk veel, en de lezer leest ze ook vaak even tussendoor, maar het zijn klassieke whodunnits en whathappeneds. Maigret, bij wie ik me een soort Inspector Frost voorstel, maar dan met een gelukkiger thuissituatie, lost met behulp van zijn adjudanten vreemde moorden en misdrijven op. Zoals in Maigret in Sancerre, waarbij een zelfmoord op een moord moet lijken. Maar waarom pleegt Emile Gallet niet gewoon zelfmoord? Of was het toch een moord die op zelfmoord moest lijken. En dan zijn er natuurlijk de mogelijke daders: de zoon van Emile Gallet die zijn vader chanteerde, zijn geliefde die met hem samenwerkte, de weduwe die een aardige erfenis wacht of een adellijk persoon die weer aardige sommen geld overmaakte aan Gallet. En waarom zei Gallet dat hij handelsreiziger was in zilveren prullaria, terwijl hij la jaren geleden ontslag had genomen?
De jaren zestig, Parijs en omgeving, sijpelen subtiel door het verhaal heen waardoor het tijdsbeeld niet overheerst en net genoeg wordt aangestipt om het verhaal geloofwaardig te maken. Prettige stoffigheid, zo zou je het ook kunnen noemen.
Gelukkig zijn er voldoende Maigrets om tussendoor te blijven lezen.